عباس سلیمی نمین تحلیلگر مسائل سیاسی در گفتگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم درباره صورتبندیهای جریانات سیاسی بهشکل اصلاحطلبی و اصولگرایی و این پرسش که "آیا اصطلاح اصولگرا ــ اصلاحطلب در سپهر سیاست ایران کارآیی دارد یا بهزودی شاهد حضور عناوین جدید خواهیم بود؟"، گفت: جریانات فکری و سیاسی پایان نمییابند بلکه میتوانند در قالب یک تشکل دیگر ادامه حیات دهند؛ اما هرگز پایان پیدا نمیکنند. یک گرایش و سلیقه سیاسی پایان عمر ندارد و نمیتوان گفت این سلیقه حذف میشود، ولو اینکه عدهای آن را رها کرده باشند؛ باز هم کسانی آن سلیقه سیاسی را ادامه میدهند.
وی ادامه داد: اصلاحطلبان و اصولگرایان دو طیف فکری و سیاسی هستند که یک کارنامه طولانی در سالهای قبل و بعد انقلاب از خود به ثبت رساندند. در وهله اول باید توجه داشت که این دو گرایش طیفاند نه حزب؛ یعنی گروهی با مانیفست مشخص نیستند بلکه طیفی هستند که تنوع در آنها بسیار زیاد است، تنوعی که از نزدیک به اصولگرایان شروع میشود و حتی به سکولارها هم میرسد.
این تحلیلگر مسائل سیاسی با اشاره به اینکه این انتقاد بهطور جدّ به اصولگرایان و اصلاحطلبان وارد است که چرا در مقام تولید فکر بیشتر سرمایهگذاری جدی صورت ندادهاند خاطرنشان کرد: این امر موجب شده در دو طیف اصلاحطلب و اصولگرا جریانات سطحی گاهی میداندار شوند و لطمه جدی به آنها وارد کنند تا جایی که حتی ایجاد بدنامی نیز بکنند. ما انتظار داشتیم با تقویت تولید فکر در این دو طیف باسابقه، نیروهای جنجالی به حاشیه رانده شوند و پیشقراول نباشند اما متأسفانه بهدلیل مشکلی که عرض کردم، نیروهای خوشسابقه و توانمند غالباً ترجیح دادند با نیروهای تندروی خود درگیر نشوند و اصطکاک پیدا نکنند و همین موجب شده نیروهای تندرو میداندار شوند و معتقد هستم این مسئله هرچه زودتر باید حل شود.
سلیمی نمین در خصوص چگونگی حل این مشکل و هضم تکثرها درون جریانات سیاسی بیان داشت: حل این مساله صرفاً با ایجاد فضای فکری امکانپذیر خواهد بود چرا که نیروهای جنجالی و تندرو حرفی برای گفتن ندارند و دارای توانمندی و تولید فکر نیستند؛ به همین خاطر برای مطرح کردن خود سعی در متشنج و آلوده کردن فضا دارند و این تنها راه مطرح شدن آنهاست.
وی افزود: وقتی شما شاهد ایجاد اتحاد در جامعه هستید میبینید که این نیروها سعی در برهم زدن این اتحاد، ایجاد خصومتهای کاذب و بزرگنمایی مسائل فرعی دارند تا مشکلات اصلی جامعه را به حاشیه برانند، در واقع آنها سعی دارند با جنجالآفرینی خود را حاکم بر فضای سیاسی کشور بسازند.
رئیس دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران تأکید کرد: امروز هم جریان اصلاحطلب و هم اصولگرا به این نتیجه رسیدهاند که باید این نیروهای پرجنجال را کنار بگذارند تا کشور بتواند از توان تولیدی بیشتری برخوردار شود. این حرف امروز، در رسانههای اصلاحطلب دیده میشود که میگویند "چرا ما امروز منزوی شدیم و پایگاه رأی ما مایوس شده است؟" و انتقادات جدی از یکدیگر میکنند. بهعقیده من باید یک قدرت عاقلهای این فضای انتقاد از نیروهای تندرو در جریان اصلاحطلب را تقویت کند.
وی ادامه دارد: شما در جریان انتخابات مجلس این دوره نیز شاهد ایجاد پالایش و پوستاندازی در جریان اصولگرا بودید، یعنی اصولگرایان سنتیِ منجمد الذهن به حاشیه رانده میشوند و هم نیروهای افراطی تندروی پرمدعا و تمامیتخواه. من فکر میکنم اصولگرایان دیگر خیلی برای آنها اعتبار قائل نشوند.
سلیمی نمین با تذکر اینکه برای به حاشیه رانده شدن نیروهای تندرو باید تدبیری فراتر از دو طیف سیاسی که گفته شد اتخاذ شود گفت: پالایش یک امر ضروری برای شرایط امروز کشور است و اگر تندروهای اصولگرا و اصلاحطلب پالایش شوند بستر تولید فکر در کشور تقویت خواهد شد، یعنی نیروهای اهل فکر میداندار خواهند شد و بهجای نزاعهای کاذب، یکدیگر را نقد فکری و علمی میکنند.
وی گفت: این نوع نقد میتواند برای کشور سازنده باشد. هیچ اشکالی ندارد که دو طیف سیاسی یکدیگر را نقد عالمانه کنند، چرا که هم خودشان سود میبرند چون برای نقد عالمانه ناگزیر از مطالعه و کار علمی خواهند بود که موجب ارتقای فکری خودشان خواهد شد و هم موجب کمک به ارتقا و اصلاح رقیب خواهد شد.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تأکید کرد: من نمیگویم نیروهای تندرو را حذف یا سانسور کنیم؛ بلکه معتقدم آنها نباید میداندار و ریلگذار باشند و نیروهای فکری را به میدانهای ناخواسته سوق ندهند. اگر اصولگرایان در این مجلس بتوانند بهخوبی عناصر تندرو را مهار کنند به خودی خود نیروهای تندروی اصلاحطلب نیز به حاشیه خواهند رفت.
وی در پایان سخنان خود تصریح کرد: معتقدم اصولگرایان از فرصت خوبی که برایشان ایجاد شده میتوانند بهخوبی استفاده کنند تا دو طیف باسابقه کشور که سرمایههای نیروی انسانی کشور محسوب میشوند ایرادات خود را برطرف سازند. ما نمیتوانیم بهراحتی از این دو طیف چشم بپوشیم و آنها را کنار بگذاریم. همچنین معتقدم کشور در زمینه فعالسازی نیروهای هر دو طیف آینده خوبی را رقم خواهد زد.
سلیمی نمین در پاسخ به این سؤال که آیا انتخابات 1400 نیز با دوگانه اصلاحطلب ــ اصولگرا روبهرو خواهد بود، اظهار داشت: من فکر میکنم در آستانه انتخابات پیشِرو جریان اصلاحطلب نیز سعی در جبران ایرادات خود و رها شدن از نیروهایی خواهد داشت که نگاه به خارج یا آلودگیهای اقتصادی دارند و موجب بدنامی آنها شدند. آنچه موجب غیرفعال و مأیوس شدن پایگاه رأی اصلاحطلبان شده است برخی عملکردهاست. آیا این عملکردها قابل اصلاح است یا خیر؟ پاسخ من این است که بله قابل اصلاح است و جریان اصلاحطلب میتواند نیروهای صادق و سالم خود را به میدان آورد و مجدداً اعتبار خود را ترمیم کند و اعتمادی را که در پایگاه اجتماعی از دست داده به دست آورد. تا انتخابات 1400 فرصت زیادی ندارند و ممکن است توفیقات کمی هم داشته باشند اما برای انتخابات بعدی قطعاً این فعال و احیا شدن آرایش سیاسی امری محتمل است